Plastikowe opakowania zwrotne – najczęstsze problemy w obrocie i skuteczne rozwiązania

Powracające do łask plastikowe opakowania zwrotne mogą wywoływać problemy. Od 2020 roku przedsiębiorcy muszą ewidencjonować zużycie, wprowadzanie i wysyłanie z rynku materiałów eksploatacyjnych, dlatego wiele firm zaczęło analizować opłacalność wykorzystania plastikowych opakowań zwrotnych. Ma to miejsce zwłaszcza w przedsiębiorstwach, których działalność opiera się o tradycyjne kanały dystrybucji. 

Opakowania zwrotne – podział

Plastikowe opakowanie zwrotne służy do bezpiecznego składowania i transportu produktów. Podział ułatwia zarządzanie opakowaniami zwrotnymi. W dzisiejszej logistyce istnieje wiele kryteriów, które można do tego wykorzystać, a jednym z najistotniejszych jest zastosowanie. Opakowania zwrotne najczęściej spotykamy w tych branżach:

• produkcja napojów,
• handel detaliczny,
• produkcja przemysłowa,
• przemysł motoryzacyjny,
• przetwórstwo żywności,
• rolnictwo,
• dystrybucja.

Opakowania zwrotne wielokrotnego użycia – nie tylko plastik

W parze z możliwością wielokrotnego skorzystania z opakowania idzie odpowiednie zarządzanie oraz logistyka opakowań zwrotnych. W Polsce obecnie dzielimy odpady na:

• metale i tworzywa sztuczne,
• papier,
• szkło,
• odpady zmieszane (niepodlegające recyklingowi).

W procesie zwrotu opakowań plastikowych do dostawców i dystrybutorów najczęściej nie udaje się zbudować jednego modelu zwrotu dla podmiotów. Przykładem sprawnie działającego systemu odzyskiwania opakowań wielokrotnego użycia, może być system kaucjonowanych butelek plastikowych funkcjonujący w Niemczech.

W Polsce (stan na czerwiec 2021) nie ma wdrożonego spójnego systemu określania kaucji i odzyskiwania opakowań z rynku.

Sposoby znakowania – istotne w zarządzaniu opakowaniami zwrotnymi

Oznakowanie i ewidencjonowanie opakowań zwrotnych to jedno z największych wyzwań dla przedsiębiorstw. Ze względu na sposób dystrybucji można wyróżnić formy znakowania jak:

• etykiety papierowe bez przenoszenia danych o numerze nośnika. Na etykiecie lub bezpośrednio na opakowaniu są informacje, pozwalające zidentyfikować konkretne serie produkcyjne;
• etykiety papierowe z przenoszeniem danych o numerze nośnika. Na etykiecie lub opakowaniu, mamy informację o unikalnym numerze nośnika. Po sprawdzeniu go w systemie uzyskujemy szczegółowe informacje o produkcie. Koniec logistycznego „życia” etykiety następuje w momencie potwierdzenia odbioru nośnika przez klienta;
• etykiety grzane (topione), malowane, stemplowane itp., na stałe umieszczone na nośniku. Służą do jednoznacznej identyfikacji. Opakowania takie wykorzystywane są najczęściej w branżach, w których pojemniki muszą być przeglądane, atestowane czy certyfikowane;
• tagowanie RFID (pasywne i aktywne). Pozwala w łatwy sposób znaleźć i zidentyfikować pojedynczy nośnik lub ich grupę w opakowaniu zbiorczym. Często wykorzystywane przy opakowaniach używanych w zautomatyzowanych procesach produkcyjnych lub kompletacyjnych.

Przesunięcia i wydania plastikowych opakowań zwrotnych

Zarządzanie opakowaniami zwrotnymi to różnego rodzaju przesunięcia i wydania. W przypadku ruchów pomiędzy magazynami lub oddziałami firmy lub grupy, w zależności od sposobu oznakowania, rozróżniamy:

• przesunięcie MM lub MM+/MM- nośników;
• wydanie nośników do klienta zewnętrznego na dokumentach WZ lub FV.

Problemy z opakowaniami zwrotnymi

Opakowania zwrotne mają wiele zalet, ale ich wprowadzenie ma także pewne wady. Do największych należą:

• wysoki koszt zakupu lub produkcji opakowań,
• problematyczne ustalenie wartości odpowiedniego stoku opakowań,
• systematykę i ekonomicznie uzasadnioną logistykę zwrotną,
• trudniejsze śledzenie historycznych ruchów na jednostce przy użyciu oznakowania stałego,
• budowanie działającego raportowania o uszkodzeniach i likwidacjach pojemników.

Podsumowanie

Największym problemem w logistyce opakowań zwrotnych jest zwykle przeniesienie ciężaru odpowiedzialności z jednostki centralnej, z której pojemniki są dystrybuowane, na oddziały, magazyny lub do klientów. Odpowiedzialność za ciągły i niezakłócony przepływ towarów „w dół” łańcucha dostaw, spoczywa na centrali, tymczasem oddziały posiadające „na stanie” np. 1-2% stoku opakowań, bagatelizują zarówno ich prawidłowe ewidencjonowanie, jak i zwrot. Takie postępowanie z opakowaniami zwrotnymi, może niekiedy prowadzić do 3-krotnego zwiększenia zapasu opakowań w sieci. Rozwiązaniem może być przeprowadzenie audytu logistycznego np. u nas i zdanie się na opinię ekspertów.